20 Jul Gizlilik və şəxsi məlumatların qorunması Müasir dövrdə önəmli məsələlər

Gizlilik və şəxsi məlumatların qorunması

Müasir informasiya dövründə gizlilik və şəxsi məlumatların qorunması, hər kəs üçün əhəmiyyətli bir məsələdir. İnternetin geniş yayılması ilə birlikdə, şəxsi məlumatların ələ keçirilməsi və istifadəsi riski də artır. Bu səbəbdən, hər bir insan öz məlumatlarını qorumaq üçün müvafiq addımlar atmalıdır. İnternetdəki fəaliyyətlərimiz, sosial şəbəkələrdəki paylaşımımız və hətta onlayn alış-verişimiz çox vaxt bizim haqqımızda ətraflı məlumatlar yaradır. Bu məqalədə gizlilik və şəxsi məlumatların qorunması mövzusunu ətraflı şəkildə müzakirə edəcəyik. Məsələn, Gizlilik və şəxsi məlumatların qorunması bet andreas platforması da bu mövzuda istifadəçilərə məlumat verir.

Gizlilik nədir?

Gizlilik, şəxsi məlumatların yalnız müvafiq şəxs tərəfindən görünməsini və istifadə olunmasını təmin etməkdir. Bu, şəxsi həyatın qorunması üçün vacibdir. Gizli məlumatların icazəsiz yayılması və ya istifadəsi, insanın hüquqlarını pozur və bir çox hallarda ciddi nəticələrə səbəb ola bilər. Gizlilik yalnız hüquqi bir məsələ deyil, etik bir məsələdir. Hər kəsin məlumatlarının qorunmasına hörmət etmək, cəmiyyətimizin sağlamlığı üçün vacibdir.

Şəxsi məlumatlar nələrdir?

Şəxsi məlumatlar insanların kimliyini müəyyən edən hər hansı bir məlumatdır. Bu, ad, soyad, ünvan, telefon nömrəsi, e-poçt ünvanı, maliyyə məlumatları və daha çoxunu əhatə edir. Həmçinin, sosial şəbəkələrdə paylaşdığımız şəkillər və statuslar da şəxsi məlumatlar hesab olunur. Bu məlumatların ələ keçirilməsi, bir çox risklər yarada bilər, məsələn, identifikasiya oğurluğu, hesabların sındırılması və maliyyə fraudları.

Gizlilik qanunları

Dünyanın bir çox ölkəsində, şəxsi məlumatların qorunmasına yönəlmiş qanunvericiliklər mövcuddur. Məsələn, Avropa Birliyindəki Ümumi Məlumatların Qorunması Qaydasına (GDPR) görə, şəxsi məlumatların toplanması və işlənməsi üçün istifadəçi razılığı alınmalıdır. Eyni zamanda, istifadəçilərə öz məlumatlarını necə istifadə edildiyi barədə məlumat verilməlidir. Azərbaycanda da şəxsi məlumatların qorunmasına dair qanunvericilik fəaliyyət göstərir. Bu qanunlar, vətəndaşların məxfiliyini qorumaq üçün əsas prinsipləri müəyyən edir.

İnternetdə şəxsi məlumatların qorunması yolları

İnternetdə şəxsi məlumatlarınızı qorumaq üçün bir sıra tədbirlər görməlisiniz. Bu tədbirlərdən bəziləri aşağıdakılardır:

• Şifrələrinizin güclü olmasına diqqət yetirin. Şifrələriniz minimum 12 simvoldan ibarət olmalı, rəqəmlər, hərflər və xüsusi simvollarla zəngin olmalıdır.
• İki mərhələli autentifikasiya sistemindən istifadə edin. Bu, hesabınıza girişinizi daha da təhlükəsiz edəcəkdir.
• Şəxsi məlumatlarınızı paylaşarkən ehtiyatlı olun. Sosial şəbəkələrdə nələri paylaşdığınıza diqqət edin və yalnız etibar etdiyiniz dostlarınızla paylaşın.
• Güvənli internet əlaqəsi istifadə edin. Publik Wi-Fi şəbəkələrində şəxsi məlumatlarınızı göndərməkdən çəkinin.
• Antivirus və təhlükəsizlik proqramlarından istifadə edin. Bu proqramlar, zərərli proqramlardan və viruslardan qorunmağı təmin edəcəkdir.

Gizlilik və texnologiya

Son illərdə texnologiyanın inkişafı, şəxsi məlumatların qorunmasını daha da çətinləşdirib. Süni intellekt, böyük verilənlər analizi və bulud texnologiyaları, məlumatların daha sürətli işlənməsini təmin etsə də, eyni zamanda gizlilik risklərini də artırır. Bu texnologiyalar vasitəsilə toplanan məlumatlar, bəzən qeyri-şəffaf şəkildə istifadə edilir.

Gizlilik siyasətləri

İnternetdəki xidmətlər və tətbiqlər, istifadəçilərin məlumatlarını necə toplayır, saxlayır və istifadə edir barədə gizlilik siyasətləri təqdim etməlidirlər. İstifadəçilər bu siyasətləri diqqətlə oxumalı və anlamağa çalışmalıdırlar. Gizlilik siyasətinin anlaşılması, şəxsi məlumatlarınızın necə qorunduğunu bilmək üçün vacibdir.

Gizliliyin qorunması üçün icmaların rolu

Gizlilik yalnız fərdi məsələ deyil, həm də cəmiyyətin məsuliyyətidir. Qeyri-hökumət təşkilatları və icmalar, insanların gizlilik hüquqları barədə maarifləndirmə işləri aparmalı, müvafiq qanunvericiliyi inkişaf etdirmək üçün çalışmalıdırlar.

Nəticə

Gizlilik və şəxsi məlumatların qorunması, müasir dövrdə hər kəs üçün vacib bir məsələyə çevrilmişdir. Hərəkətlərimizdə ehtiyatlı olmalı, şəxsi məlumatlarımızı qorumaq üçün müvafiq addımlar atmalıyıq. İstifadə etdiyimiz onlayn xidmətlərin şərtlərini ciddiyətlə oxumalı və məlumatlarımızın necə istifadə olunduğunu başa düşməliyik. Unutmayaq ki, gizliliyimizi qorumaq, həm də öz hüquqlarımızı müdafiə etməkdir.